Zenginlik ve mutluluk nelere sahip olduğumuzla değil neye ihtiyaç duyduğumuzla alakalıdır. Genellikle mutfakta güzel yemek yapabilmek için hep daha fazlasına ihtiyacımız olduğunu düşünürüz. Sonra da tahmin ettiğimizden çok daha fazlasını atarak israf ederiz. Özellikle buzdolapları büyüdü büyüyeli alınan sebze, meyve her türlü malzemenin miktarı arttı, buna paralel olarak atılan malzeme de. Ekmek kutsaldı, içimiz titrerdi aman israf olmasın diye. Şimdi ise, kesin olmamakla birlikte yaklaşık 12 milyon ekmeği her gün çöpe atıyoruz.
Oysa güzel yemek yapabilmek için ne çok fazla malzemeye ne de birebir tarife ihtiyaç var. Fondü’den tutun, pizzaya, tirite hatta güllaca kadar pek çok yemek, yokluktan dolayı elde var olanlarla yapılarak, yemek tarihini değiştirecek tarifler olarak karşımıza çıkmıştır..
Bu hafta tarif vermek yerine, balık yemeden önce kendi balığımızı tutmanın daha keyifli olacağını düşünerek, kalanlardan kolay ve lezzetli yemekler yapma algoritmaları vermek istiyorum.
1) Evde kalan sebzelerle çorba yapmak çok kolay. İster karnabahar olsun, ister lahana, havuç, brokoli, ne varsa dolabınızda tek tek kalmış, bir tencereye alın ve içme suyuyla haşlayın. Hatta haşlarken 2-3 diş de sarımsak koyun. Sonra hepsini püre haline getirin. Evde çorbalara, yemeklere ekleyebileceğiniz güzel bir baharat karışımını da kolayca yapabilirsiniz. Bunun için 8 adet kırmızı biber, 2’şer çorba kaşığı dört renk karabiber ve kişniş, 1’er çorba kaşığı kekik, nane, sarımsak kurusu, tane sumak ve 1 tatlı kaşığı kalın tuzu bir değirmene koymanız yeterli.
2) Her şeyden pizza ve pide yapmak mümkün. Kuru ekmek, kalmış yufka, kurumuş kadayıf veya bir tane lavaş güzel bir baz olabilir pizzanız için.
Kullanacağınız malzeme kuru ekmekse ve kalın tabanlı bir pizza yapmak isterseniz, 2 yumurta, 1 çorba kaşığı yoğurt, 1/3 bardak süt, ve 1/3 zeytinyağ karışımı ile ıslatabilirsiniz. Bu karışımla aynı zamanda kuru bir yufkayı su böreğine de çevirebilirsiniz.
Pizzanızın tabanını hazırladıktan sonra üzerine 2 domates rendesine veya püresine, 2 diş sarımsak, zeytinyağı, kekik, karabiber ve tuz ekleyip, kaynatın. Eğer evde bir iki dilim pastırma veya kurutulmuş et kalmışsa daha da şanslısınız. Bunları da ince ince kesip kaynattığınız sosa ilave edin. Bazını fırın tepsisine koyun, üzerine hazırladığınız sosu ve kalan peynir, sebze, turşu ne varsa ekleyin. Piştikten sonra üzerine biraz zeytinyağı ve taze yeşillikler ekleyerek yiyebilirsiniz.
3) Türlü yemeğinin lezzeti kadar ismi de son derece sade ve güçlü. Dolapta ne kalmışsa hepsinin eklenerek yapılmasından ortaya çıkan çok güzel bir lezzet. İyi bir türlü yapmanın püf noktalarının ilki, bol soğan kullanmak. Soğanı normalden biraz daha fazla kavurduğunuzda kalan sebzelerin tadını artıracak. Eğer etli türlü yapacaksanız, önce eti mühürleyin, sonra tencereden çıkarıp, soğanları bu yağda kavurun. İkinci önemli öğe ise iyi bir et veya sebze suyu ile tencere yemeğine çevirmek. İyi bir et suyu tarifi için 28.01.2012 tarihli yazıma bakabilirsiniz.
4) Son dakikada bir yemek yapma ihtiyacınız varsa, dolapta kalan birkaç mantar veya bir kabakla güzel bir meze yapabilirsiniz. Bunları doğrayıp az miktar zeytinyağında çevirin. Kenarda 2 çorba kaşığı sirke 5 çorba kaşığı zeytinyağı, karabiber, tuz, kırmızı biber ve 2 diş sarımsağı ezerek karıştırın. Tavada 2-3 dakika çevirdiğiniz sebzenin üzerine dökün. Biraz İspanyol Usulü meze tekniği gibi; hem çok basit hem de inanılmaz lezzetli olacak.
5) Kalan meyveleriniz eğer hafif yumuşak, yemek için tadı kısa kalmış veya çok ekşi ise az bir su ile kaynatıp, elekten geçirin. Sonra biraz şeker ekleyin. Rengi parlaklaşıp kıvamlanınca bir iki damla suyunu bir tabağa alın ve bekleyin. Tabaktan akmayan bir halde ise reçeliniz tamamdır. Daha sonra bu marmelatları bir pasta veya kekin üzerinde ya da su veya soda ile karıştırarark içecek haline getirebilirsiniz. Hatta bu içecekler blenderdan geçerse bambaşka bir hal alıyor.
Eğer tek bir meyveden reçel yapacak miktarınız yoksa iki üç meyveyi de karıştırabilirsiniz. Ayva ile elma, şeftali ile vişne, armut ile erik mesela çok güzel çiftler olabiliyor.
6) Canlılığını yitirmiş nane, fesleğen, kekik gibi yeşillikler insanın en kolay gözden çıkardıkları olur genelde. Oysa onlarla güzel bir pesto sos yapabilir veyahut kurutarak kendi baharatınızı elde edebilirsiniz. Hatta biberiye, taze kekik, birkaç top karabiber ve sarımsakla zeytinyağınızı aromalandırabilirsiniz.
7) Limon ya da portakal suyu sıkmadan önce kabuklarını ince doğrayıp buz küpleri yapabilirsiniz. Ya da ayıkladığınız narlardan kalan taneleri de buz kalıplarına koyabilirsiniz. Hatta içerisine nane, fesleğen gibi yeşillikler ilave ederek hem çok hoş bir görüntü elde hem de su içerken koyduğunuzda ferah bir lezzet elde edersiniz.
8) Pancar veya havuç alırken sap ve yapraklarıyla aldıysanız, onları atmadan önce bir kere daha düşünün derim. Neden mi? Bunlarla yapacağınız bir omlet hem çok lezzetli hem de doyurucu olacak.
9) Lahana kolay bitmeyen bir sebzedir. Yemeğinizi yaptıktan sonra kalanından kolayca turşu yapabilirsiniz.
10) Bayat ekmek Türkiye’de israf konusunda en çok öne çıkan malzeme. Bayat ekmeklerinizden kendi galeta ununuzu yapıp, yemeklerde kullanabilirsiniz. Köfteler, şinitzeller ve daha neler neler..
11) Hafif büzüşmeye yüz tutmuş biberlerinizi közleyerek sirke, sarımsak, zeytinyağı ile soslayarak kavanozlayabilirsiniz.
12) Yumuşayan bir sürü domatesiniz varsa, bunları rendeleyip biraz zeytinyağı ve tuz ekleyerek kaynattıktan sonra kavanozlayıp, buzdolabının derin dondurucusuna da atabilirsiniz. İsterseniz menemen sosu isterseniz yemeklik olarak kullanabilirsiniz. Ev yapımı lezzetli bir ketçap da güzel bir alternatif olacaktır.
13) Soğanların kimi zaman yumuşayıp içi boşalır, özellikle bu mevsimde göbeğinden çimlenme yapar. Bu kısmı ekerseniz size tekrar soğan verebilir.