Fırın alırız, televizyon alırız hatta 2’şer tane bulunur evlerde. Birçok fonksiyonlu aletler alır, bunlara ciddi paralar veririz ancak kısa süre sonra hevesimiz geçip fonksiyonları daha tam bilmeden alışkanlıkla hep aynı ayarları yapar ve o ayarlarda kullanırız. Fırında da hangi fonksiyonla ne pişirdiğimiz, o fonksiyonu ne kadar başarı ile kullandığımız aslen biraz içgüdü biraz da bilgiye dayanarak anlayabiliyoruz.
Ben de bu hafta mutfağın en önemli beyaz eşyası olan fırını derinlemesine inceledim. Akılda kalıcı olabilmesi adına örnekleri de olabildiğince basit vermeye çalıştım, aynı bisiklete binmeyi bir kere öğrendikten sonra rahatça kullanmaya devam etmek gibi fırınımızla olan münasebetimiz de rahatça akan bir ilişki gibi olsun.
İkonlarda kullanılan şekiller ve dereceler markadan markaya biraz farklılık gösterse de bir evrensellik bu konuda oluşmuş durumda. Burada olan görsellerin versiyonlarını kendi frınınızda da keşfedebilirsiniz.
Alt ve Üst Fırın
Fırının en temel fonksiyonudur. Alt ve üst çizgi ile gösterilen bu fonksiyon içi de dışı da aynı derecede pişirmeye ihtiyaç duyan yiyeceklerde işe yarar. Özellikle çok yüsek ısı gerektiren, yavaş pişirmelerde, saunada terlemek gibi yemeğin kendi halinde pişmesi diyebiliriz. Büyük ve içi de pişmesi gereken bir et yaparken, tuzlu veya tatlı kurabiyeler pişirirken de gayet iyi iş görür. Genelde tek tepsi pişirmelerinde mantıklıdır. Çünkü havayı içinde döndürecek bir fan sistemi çalışmadığından, ortaya yerleşen ikinci tepsi ısı dağılımını dengesizleştirebilir.
Fan çalışmadığı için kabarmasını istediğiniz sufle, kek ve ekmek gibi yiyeceklerde de işe yarayacaktır.
Izgara
Bir yemeği mangalda pişiriyor gibi hissetirmenin en iyi yöntemi. Bir anda gelecek yüksek sıcaklık ile yiyeceğin üzeri mühürlenir ve sululuğu içerisinde kalır. Pişirim hızlı olacaktır. Gözünüz fırında olmalıdır. Burada ben pişireceğim malzemenin kalınlığına ve cinsine gore tepsinin yerini en üste veya en üstün bir alt rafına almayı tercih ediyorum.
Kadayıf mantı gibi kısa zamanda pişebilecek, etrafının kızarıp, içinin sulu olmasını istediğiniz yemekler için en iyi yolun bu olduğunu düşünüyorum.
Bir de ufak bir ipucu: diyelim ki köfte yapacaksınız, eğer fırın tepsisinde direkt yaparsanız çıkan su alt taraftan köfteyi haşlar. Bunun için ızgara telinde yapmak çok daha iyidir. Bu durumda da alta fırın tepsisi yerleştirmek gerekir ki, hem ısının gücü dağılmasın, hem de bu yağlar fırının tabanına dökülmesin. Akan yağların iyice yapışmayıp rahatça temizlenebilmesi için alttaki tepsiye 1 parmak su koyun. Böylece hem köfteniz de bol nemli bir ortamda pişeceği için daha yumuşak olacak hem de bulaşık da çok kolay temizlenecektir.
Turbo pişirme
Fanlı ısıtıcıyla ısıtılan sıcak hava, fan sayesinde fırının her yerine eşit oranda ve hızlı bir şekilde dağılır. Böylece az enerji ile kısa zamanda pişirme sağlarsınız. Turbo pişirme yapacaksanız fırını önden ısıtmanıza gerek olmayacaktır. Fan ısının eşit dağılımını sağladığından birden fazla tepsi ile pişirme yapabilirsiniz. Dışı çıtır, içi az pişmiş olsun istediğiniz zaman ideal pişirme şeklidir diyebiliriz.
Alt ısıtma
Ocağınız çalışmadığında ya da altının iyi pişmiş, üstünün yumuşak kalmasını istediğiniz yemeklerde kullanabilirsiniz. Tencereyi içine koyabilir veya lezzetli yumurta yapmak için kullanabilirsiniz.
Pizza pişirirken, başlangıç pişimi olarak önce altı çalıştırıp, son 5 dakikayı da fırının üstünü ısıtarak yaptığınızda tam istediğiniz çıtırlık ve lezzete ulaşacaksınız.
Fan - Defrost
Özellikle fırının sadece fan özelliğinin çalışması, fırında buzlu, hassas bir yiyeceği daha hızlı çözmekte inanılmaz bir zaman kazandırıyor. Fan özelliğinde herhangi bir ısı kullanmazsınız ancak içerideki hava sirküle olarak çözülmeyi hızlandırır. Tavuk, balık gibi özenle çözülmesi gereken yiyeceklerde çok işe yarar. Bir de bitki kurutmak veya pestil yapmak için kullanabilirsiniz.
Fan Destekli Üst Izgara
Üst ızgara ve fan modu fırının en çok kullandığım fonksiyonlardan biri. Sanki yemeği ocak üzerinde pişirir gibi hissediyorsunuz. Üst ısıtmayı fan ile kullandığınızda yemeğin suyunu bırakıp nemlenmesini azalttığından daha çıtır olmasını sağlıyor.
FIRIN KULLANIRKEN UFAK İPUÇLARI1) Yemeği bir kere fırına koyunca orada pişecek diye düşünmeyin. Dışının çıtırlığı için yüksek ısı ve fırın nereden ısınıyorsa ona yakın olması gerekir. İçinin pişmesini istiyorsanız da ısıyı biraz düşürüp tepsiyi ortaya almak gerekir. Bunun için de zaman zaman yer değiştirmek fayda sağlar. Örneğin benim nazarımda iyi bir pizza pişirmeye önce en alt hatta fırının tabanına değen seviyede başlanır, son bir dakikasında ızgarada bitirilir. Dolayısı ile kek, tatlı gibi pişirmeler olmadıkça arada fırını takip etmek mükemmel sonuç için faydalı olacaktır.
2)Kek, merenk, ekmek gibi yiyecekler pişirirken fırının kapağı açılmamalı. Fırının içindeki hava ilgili sıcaklıkta ekmeğin içindeki unu kaldırdığı için bu sürede fırının içindeki ısı değişmemelidir. Eğer fırının kapağı açılıp, içine soğuk hava girerse bir anda ekmeğinizin içindeki boşluklar küçülür ve bir daha kendine gelmesi zorlaşır
3) Bir kere her fırının kendi dili var. Cinsine, markasına göre fırının içerisindeki termostatın yeri de değişebiliyor. Dolayısı ile 180 dereceye ayarlanmış birkaç farklı fırının pişirme süresi ve performansı değişebilir. Özellikle televizyondan veya bir kitaptan tarif denerken bire bir verilene uymak değil kend fırınınızın performansını da hesaba katarak pişirmekte fayda var.
4) Muhakkak aklınızda olsun midi ve mini fırınların performansları diğer fırınlara göre çok daha düşüktür.
Pizza yaparken, fırın taşını kullanmanızı ve önce alt fırını kullanıp son anda ızgara moduyla pişirmeyi tamamlayabilirsiniz. FIRINI TAŞ FIRINA ÇEVİRME YÖNTEMİFırın TaşıDemir, iyi bir ısı iletkenidir. Bu sebepten hızlı ısınır, hızlı soğur. Fırının içinde ısınmış bir tepsi ile bir ekmek yapmak istediğinizde, tepsiye koyacağınız ekmek ekmek hamuru, tepsinin ısısını düşürecektir. Tekrar aynı ısıya gelmesi ise vakit alır ve bu da ekmeğin tepsiye değen yerinin daha yumuşak olmasına sebep olur. Oysa taş fırın ekmeklerinin altının da üstü gibi kıtır olmasının sebebi ısıyı muhafaza etmesi ve ekmek hamuru geldiği anda onu ısı kaybetmeden mühürlemesi. Taş fırın ekmeklerinin altına vurduğunuzda gelen o tok sesin temel sebebi de budur.
Taş fırın ekmeği etkisini evinizde bulunduracağınız bir fırın taşı ile sağlayabilirsiniz. Eğer fırın taşınız yoksa büyük yayvan bir güveci ters çevirip ısıtarak kullanabilirsiniz, fırın taşı etkisini sağlayacaktır. Fırında pizza, pide, ekmek, hatta börek yaparken fırın taşı çok iyi olacaktır.Siz pidenizi yapana kadar fırında 40 dakika ısınsın, kullandıktan sonra da kendi halinde soğumaya bırakın. Suyun altına sıcakken yerleştirirseniz çatlar.
